Nederland verontschuldigt zich officieel voor slavernij

Woorden maar nog geen symbolische daden. Minister-president van Nederland Mark Rutte presenteerde deze maandag hacken Het officiële excuus van de regering voor de rol van de Nederlandse staat in 250 jaarSlavernijHij belde “ Een misdaad tegen de menselijkheid “.

De gratie werd geprezen als “een keerpunt in de geschiedenis van het Nederlandse koninkrijk”. Maar het gebrek aan concrete actie van de kant van de regering werd in Suriname betreurd, en de premier van Sint Maarten hekelde het gebrek aan dialoog van de kant van Nederland.

“Vandaag bied ik namens de Nederlandse regering mijn excuses aan voor het optreden van de Nederlandse regering in het verleden: postuum aan alle slaven over de hele wereld die onder deze daad hebben geleden. Aan hun dochters en zonen en aan al hun nakomelingen”, aldus Mark Rutte. “We kunnen slavernij alleen erkennen en veroordelen als een misdaad tegen de menselijkheid”, zei hij.

“Mensen zijn handelswaar geworden”

Tegelijkertijd bespraken verschillende van zijn ministers de kwestie met burgers in Suriname en zeven voormalige koloniën in het Caribisch gebied. “Mensen zijn handelswaar geworden. De menselijke waardigheid is op een verschrikkelijke manier met voeten getreden”, voegde Mark Rutte eraan toe, voordat hij “sorry” zei in het Engels, Sranan (Suranamees Creools) en Papiamento (Nederlandse Antillen Creools).

“Ik besteed niet veel aandacht aan de acties van Nederland, het is jammer”, zei AFP Ivan Wijngaarde tegen de Afro-Surinaamse Federatie in Paramaribo. “In deze tekst ontbreken verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid volledig”, zei Armand Zunder, hoofd van de Nationale Compensatiecommissie van Suriname, tegen AFP, waarbij hij opmerkte dat de erkenning duidelijk was.

Het kabinet heeft vanaf volgend jaar een aantal grote herdenkingen beloofd en € 200 miljoen beschikbaar gesteld voor maatschappelijke initiatieven. “We hopen uiteindelijk een fonds te hebben dat in de miljarden telt”, zei Armand Zunder.

Geschil en vrijwaring

Evelyn Wever-Groes, premier van Aruba, een klein eiland in de Nederlandse Antillen, prees de verhuizing als “een keerpunt in de geschiedenis van het koninkrijk” aan het Nederlandse persbureau ANP.

Maar de wens van de regering om zich maandag te verontschuldigen, uitgelekt naar de Nederlandse pers, is al weken onderwerp van felle controverse in binnen- en buitenland. Slavernij-herdenkingsorganisaties wilden de verontschuldiging op 1 juli 2023, de datum die 150 jaar markeert sinds het einde van de slavernij. Sommigen vragen ook om schadevergoeding.

De premier van Sint Maarten, Silveria Jacobs, betreurde de “gedwongen excuses” van deze maandag, maar nodigde Nederland uit tot dialoog. “We zijn nog niet op het punt dat we verklaringen/excuses accepteren of afwijzen”, zei hij tegen de publieke omroep NOS. “Ik denk dat we onze excuses moeten aanbieden aan Suriname”, antwoordde Sangeeta Kallo, een lerares in Paramaribo.

“Gouden Eeuw”

Slavernij hielp de Nederlandse “Gouden Eeuw” van welvaart te financieren door middel van maritieme handel in de 16e en 17e eeuw. Het land verhandelde ongeveer 600.000 Afrikanen, voornamelijk naar Zuid-Amerika en het Caribisch gebied.

Op het hoogtepunt van hun koloniale rijk hadden de Verenigde Staten, nu bekend als Nederland, koloniën zoals Suriname, het Caribische eiland Curaçao, Zuid-Afrika en Indonesië, waar de Verenigde Oost-Indische Compagnie in de 17e eeuw was gevestigd.

De slavernij werd formeel afgeschaft in Suriname en andere Nederlandse gebieden op 1 juli 1863, maar eindigde in 1873 na een “overgangsperiode” van 10 jaar. Nederlandse ministers waren maandag op de Caribische eilanden: Bonaire, Sint Maarten, Aruba, Curaçao, Saba en Sint-Eustache en Suriname.

Een collectief bewustzijn

De laatste jaren begint Nederland zijn rol in de slavernij te begrijpen. De steden Amsterdam, Rotterdam, Utrecht en Den Haag hebben officieel excuses aangeboden.

Mark Rutte heeft lang aangedrongen op een formele gratie, waarbij hij zei dat het tijdperk van slavernij in het verleden te oud is en dat een verontschuldiging in een land waar extreemrechts sterk is de spanningen zou kunnen aanwakkeren.

“Ik had het mis”, gaf hij maandag toe, hoewel uit een recente peiling bleek dat 38% van de volwassenen voorstander was van een officiële verontschuldiging. “Eeuwen van onderdrukking en uitbuiting beïnvloeden het heden, in racistische stereotypen, discriminatie en sociale ongelijkheid”, voegde hij eraan toe.