Is de mensheid bijna verdwenen? Een onderzoek dat twijfel zaait in de wetenschappelijke gemeenschap

Gebaseerd op een genetisch analysemodel om vast te stellen dat het bestaan ​​van moderne menselijke voorouders minstens 120.000 jaar lang bedreigd was, werd de publicatie met scepsis onthaald, vooral van genetica-onderzoeker Aylwyn Scully in de menselijke evolutie aan de Universiteit van Cambridge. “Er was een vrijwel unanieme reactie in de geneticagemeenschap dat deze studie niet overtuigend was,” zei hij.

Niemand twijfelt aan de mogelijkheid van een knelpunt in de evolutie van de bevolking in kwestie, namelijk het fenomeen van ernstige menselijke achteruitgang. Maar ze trekken de veronderstelde nauwkeurigheid van het gebruikte model in twijfel, rekening houdend met de beschouwde tijdschaal en vergelijkbare methoden die eerder verschillende resultaten hebben opgeleverd.

Omdat het buitengewoon moeilijk is om DNA te extraheren uit zeldzame fossielen van menselijke afkomst die slechts een paar honderdduizend jaar oud zijn, gebruiken wetenschappers mutaties die in het moderne menselijke genoom zijn waargenomen om met behulp van computermodellen veranderingen af ​​te leiden die in het verleden hebben plaatsgevonden.

Het Chinese team gebruikte de genomen van 3.150 moderne mensen. Concluderend: “ongeveer 98,7% van de menselijke voorouders verdween” aan het begin van het knelpunt (930.000 jaar geleden), volgens Haiping Li, co-auteur van de studie van het Shanghai Institute of Nutrition and Health.

Een populatie die 120.000 jaar geleden op de rand van uitsterven stond?

Volgens het onderzoek is de bevolking in de loop van 120.000 jaar ingestort en bereikte amper 1.300 individuen. “Onze voorouders waren bijna uitgestorven en moesten samenwerken om te overleven”, zei hij.

De onderzoeker voegt eraan toe dat dit incident waarschijnlijk werd veroorzaakt door de afkoeling van het klimaat, en dat dit tot 813.000 jaar geleden zou kunnen voortduren, voordat een bevolkingsherstel plaatsvond dat samenviel met stijgende temperaturen en misschien met ‘vuurbeheersing’.

Het knelpunt zou hebben geleid tot sterke inteelt, resulterend in een lagere genetische diversiteit bij de menselijke soort vergeleken met andere nauw verwante soorten, zoals chimpansees.

Het knelpunt heeft mogelijk bijgedragen aan de parallelle evolutie van Neanderthalers, Denisovans en moderne mensen, waarvan wordt aangenomen dat ze zich volgens de studie waarschijnlijk rond dezelfde tijd hebben gescheiden van een gemeenschappelijke voorouder.

Dit zou uiteindelijk verklaren waarom er op dit moment zo weinig fossielen van de mensachtige afstamming zijn gevonden. Het is echter weerlegd door paleontologen die ontdekkingen in Kenia, Ethiopië, Europa en China hebben gerapporteerd: “De hypothese van een mondiale ineenstorting (bevolking) past niet bij archeologische en menselijke fossiele ontdekkingen”, merkte een functionaris van het British Museum op. Nicholas Ashton, in een interview met het tijdschrift Science.

Omgekeerd betoogt Haiping Li dat mensen die in Eurazië en Oost-Azië woonden niet noodzakelijkerwijs de voorouders van de moderne mensheid waren. “De kleine, oude (bijna uitgestorven) populatie is de voorouder van alle moderne mensen, anders zouden we er geen sporen van in ons DNA hebben”, zegt hij.

Stefan Schiffels, een specialist in populatiegenetica aan het Duitse Max Planck Instituut voor Evolutionaire Antropologie, uitte op zijn beurt “sterke scepsis” over het feit dat de onderzoekers rekening hielden met de statistische onzekerheden in deze kwestie.

Volgens hem “zal het nooit mogelijk zijn” om genomische analyses van moderne mensen te gebruiken om tot een getal te komen dat even nauwkeurig is als dat van 1.280 individuen die lang geleden leefden.

Stefan Schiffels voegde eraan toe dat de gebruikte gegevens al jaren bekend waren, en dat eerdere methoden voor populatieschatting nooit hadden geconcludeerd dat uitsterven nabij was.