Monkeypox krijgt binnenkort een nieuwe naam, al is nog niet duidelijk hoe. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) kondigde vorige week haar voornemen aan om de naam te veranderen van deze ziekte, die in meer dan 40 landen wordt gecontroleerd, nadat deze lange tijd in Afrika was ingeperkt. Waarom deze verandering, in een tijd waarin apenpokken binnenkort door de Wereldgezondheidsorganisatie als een internationale noodsituatie kan worden beschouwd?
Voorkom stigmatisering…
Tedros Adhanom Ghebreyesus, directeur-generaal van de Wereldgezondheidsorganisatie, heeft de redenen voor zijn beslissing niet publiekelijk uitgelegd. Maar dit kan komen na meerdere zorgen over de stigmatisering van Afrikaanse landen.
Deze overweging heeft vooral betrekking op de stammen van het virus. Ze zijn al genoemd naar regio’s of landen in Afrika: we hebben het over het West-Afrikaanse ras en het Congobekkenras, het tweede is veel dodelijker dan zijn neefras. Begin juni schreven een dertigtal wetenschappers, van wie velen uit Afrika, een forum om te eisen dat deze namen worden gewijzigd. Ze vonden het dringend nodig om “een label op te zetten dat niet discriminerend of stigmatiserend is”.
Een nieuwe naam die de huidige realiteit van de ziekte erkent. Hoewel dit lange tijd beperkt was tot tien Afrikaanse landen, is dit jaar 84% van de nieuwe gevallen ontdekt in Europa en slechts 12% op het Amerikaanse continent.
…en verwarring
Maar waarom zouden we ons dan niet beperken tot het veranderen van rasnamen en blijven praten over “apenpokken”? Ten eerste omdat het misleidend is. De huidige uitbraak laat zien dat de nieuwe stam gemakkelijker van mens op mens wordt overgedragen, vergeleken met wat is waargenomen in Afrika, waar de geregistreerde gevallen meestal afkomstig zijn van besmetting door een dier.
Vooral, zelfs in oorsprong, “is het geen ziekte die wordt geassocieerd met apen”, merkt viroloog Oiwel Tomori op. Deze naam is een erfenis van de omstandigheden waarin de ziekte in de jaren vijftig werd ontdekt: Deense onderzoekers ontdekten het in een apenlaboratorium. Maar in het echte leven worden ze meestal gevangen door knaagdieren.
Naast dit misleidende aspect zijn er opnieuw zorgen over de aard van het stigma van een dergelijke naam, onderzoeker Moses John Bockarie.
antecedenten
Al in 2015 gaf de Wereldgezondheidsorganisatie aan dat namen die worden gegeven aan infectieziekten ernstige gevolgen kunnen hebben wanneer ze verwijzen naar een geografisch gebied of een dier, wat kan leiden tot “wrede reacties tegen leden van bepaalde etnische of religieuze gemeenschappen en de” onnodige slachting van voedseldieren “. Om nog maar te zwijgen over de impact op het toerisme.
Zo kunnen we de namen noemen die zijn gegeven aan de H1N1-griep (“varkensgriep”, “de Mexicaanse griep”), het Ebola- en Zika-virus (die afkomstig zijn van een rivier in de Democratische Republiek Congo en een bos in Oeganda) of MERS (Midden-Oosten respiratoir syndroom).
Onlangs heeft de Wereldgezondheidsorganisatie besloten om de namen van varianten van het Covid-19-virus te vervangen door Griekse letters om te voorkomen dat een locatie of etniciteit opnieuw wordt gestigmatiseerd. Zo werd de Engelse variant de alfa-variant, de Zuid-Afrikaanse variant werd Beta, de Indiase variant werd delta, enz.
Deze zorgen maken deel uit van een bredere context waarin Afrika vaak het doelwit is van ziekten die zich wereldwijd hebben verspreid. Als zodanig is het beeld ook belangrijk. Epidemioloog Oliver Restive betreurt dat de media vaak de ongelukkige illustraties hebben gekozen voor hun artikelen over apenpokken. Hij merkt op dat dit vaak “oude foto’s van Afrikaanse patiënten” zijn, terwijl de huidige gevallen “veel minder ernstig” zijn.
“Muziekfanaat. Professionele probleemoplosser. Lezer. Bekroonde tv-ninja.”
More Stories
Wat nu te doen om blessures deze zomer te voorkomen
Zes maanden isolatie waren voor deze onderzoekers voldoende om hun eigen dialect te ontwikkelen
Zijn bananen goed voor de darmen?